Skitouring w Kosowie
Kosowo nie jest jednym z najpopularniejszych kierunków, jeśli chodzi o wyjazd na skitouring. Warto jednak zastanowić się nad odwiedzeniem tego miejsca. Niezwykłe widoki, nieodkryte trasy i unikatowa kultura to tylko niektóre z elementów, które składają się na niezapomnianą wyprawę. Wyrusz na szlak!
Odkryj Kosowo
Przygotowania do podróży powinny być poprzedzone uzupełnieniem wiedzy ogólnej o danym regionie. Kosowo jest terytorium spornym. Republika Kosowa ogłosiła swoją niepodległość w 2008 roku. Uznają ją 93 państwa członkowskie ONZ i 23 państwa należące do Unii Europejskiej w tym Polska. Drugie stanowisko względem niepodległości Kosowa, które podtrzymuje część państw, wskazuje, że pod kątem prawnym Kosowo przynależy do terytorium Serbii. Stolicą kraju i jednocześnie największym miastem jest Prisztina. Większość ludności Kosowa stanowią Albańczycy, jednak w niektórych regionach pod względem demograficznym dominują Serbowie. Ze względu na sytuację polityczną obie nacje nie darzą się zazwyczaj sympatią. Ponadto jedną z istotnych mniejszości etnicznych są Goranci. Obszar kraju jest górzysty, co sprawia, że ma duży potencjał do organizacji wypraw skitourowych. Góry otaczają obszar z czterech stron. Są to pasma: Szar Płanina, Góry Dynarskie, Góry Północnoalbańskie i Kopaonik. Za najwyższy szczyt Kosowa uznawana jest Gjeravica (2656 m n.p.m.), choć w wyniku wątpliwości pomiarowych o ten tytuł rywalizuje też Wielka Rudoka.
Skitour School — relacja z podróży
Pierwszą z destynacji, którą warto brać pod uwagę jest Brezovica. Miejscowość stanowi też lokalnie najpopularniejszy resort narciarski. Dojazd do Brezovicy jest bardzo trudny ze względu na stan drogi. W momencie szczytu komunikacyjnego samochody często są porzucane na poboczu. Przejazd drogą wymaga poruszania się pojazdem z napędem 4x4. Swoistym ewenementem i lokalną legendą jest kursujące na tym obszarze taxi w postaci Fiata Punto. Warto jednak zastanowić się przed skorzystaniem z takiej usługi, ponieważ technika jazdy kierowcy nie należy do najbezpieczniejszych. Choć miejscowość pełni funkcję rozbudowanego kurortu narciarskiego z licznymi trasami, dotarcie na miejsce może być wyzwaniem. Przyczyny można upatrywać we względach politycznych i etnicznych, utrudniających współpracę. Wyciąg w Brezovicy powstał jako rezerwowy ośrodek w związku z olimpiadą w Sarajewie w 1984 roku. Dalsze wydarzenia w tym regionie zatrzymały jego rozwój, a problematyczny i delikatny temat prywatyzacji sprawiły, że choć główny wyciąg resortu w Brezovicy jest czynny, niedostępny jest nadal krótki odcinek prowadzący z obecnej górnej stacji wyciągu na Pirigeb — najwyższy szczyt w Brezovicy. Ten z kolei ofertuje idealne warunki do freeride"u ze względu na strome żleby opadające w dół. Warto podkreślić, że ma bardzo duży potencjał, trasy i widoki zachwycają. Ponadto jest w pełni dostosowany do osób uprawiających freeride. Kolejnym miejscem, które może być bazą do wypraw skitourowych jest ośrodek narciarski Arxhena, zlokalizowany przy miejscowości Brod. Ta malownicza wioska znajduje się u podnóża gór Szar Planina. Pod kątem etnicznym obszar w większości jest zamieszkiwany przez Gorantów. Charakter gór jest tutaj zupełnie odmienny niż w przypadku Brezovicy (położonej około 2,5 godziny drogi od Arxheny). Są one znacznie bardziej wypłaszczone, co stwarza przestrzeń do pieszych wędrówek. Specyficzna konstrukcja gór tuż przy wyciągu sprawia, że na skitour powinny się tu kierować osoby z doświadczeniem, które posiadają umiejętność oceny terenu przed zjazdem. Warto przy tym wspomnieć, że pod kątem zagrożeń terenowych i lawinowych to Brezovica jest bardziej wymagającym obszarem. Z kolei obecność piętrzących się półek skalnych sprawia, że Arxhena jest wymarzonym miejscem do uprawiania wspinaczki. Ostatnim celem podróży będzie Gjeravica — najwyższy szczyt Kosowa, znajdujący się w pobliżu miasta Peja. Znajduje się w obszarze pasma Prokletije (Góry Przeklęte), które również różni się specyfiką od poprzednich łańcuchów górskich. Ze względu na ukształtowanie terenu nie ma tam wyciągów narciarskich, niezbędną formą transportu będą ratraki. Teren pomiędzy miastem Peja a docelowym miejscem startu wycieczek nie jest szczególnie atrakcyjny pod kątem aktywności skitourowych, ponieważ początek doliny jest płaski na dystansie około 6 km. Z tego powodu większość grup zatrzymuje się w pensjonacie usytuowanym w pobliżu samej góry. Ciekawą postacią związaną ze skitouringiem w Kosowie jest kierowca ratraku „Super Hamda”, znany z tego, że dociera do miejsc, które wydają się być nieosiągalne. Był w stanie docierać nawet na szczyty gór i poruszać się na najbardziej wymagających trasach. Pracuje na terenie pasma górskiego Prokletije, stanowiących najwyższą część Gór Dynarskich. Z tą barwną osobą wiąże się równie bogata biografia, zawierająca m.in. karierę ochroniarza czy zawodnika MMA. To postać nietuzinkowa, w Kosowie uznawana wręcz za legendarną w obszarze prowadzenia ratraków. Planując wyprawę skitourową warto wziąć pod uwagę przejście całego pasma górskiego od Brezovicy do Arxheny. Niezliczona ilość dolin, różnorodność przestrzeni, zachwycająca przejrzystość gór to tylko niektóre elementy, które sprawiają, że taka trasa na długo pozostanie w pamięci. Charakter terenu sprawia, że możliwości skitouringu są właściwie nieograniczone. Jednym z najbardziej interesujących szczytów w tym obszarze jest Black Rock Peak. Znaczna wysokość góry połączona z trójkątnym kształtem góry wejść na nowy poziom eksploracji.
Co warto wiedzieć, zanim wyruszysz do Kosowa?
Aspekt bezpieczeństwa jest niezwykle istotny. W przypadku Kosowa nie ma dostępu do formalnych służb ratunkowych, jakie funkcjonują w Polsce czy obszarze Europy Zachodniej. Ponadto nie istnieje ogólny numer alarmowy, który zapewni pomoc w sytuacjach awaryjnych. Oznacza to, że pełna odpowiedzialność za bezpieczeństwo wyprawy spoczywa na barkach jej uczestników. Skitour School organizuje od wielu lat obozy, które zakładają obecność organizatorów, przewodników z Polski oraz przewodników lokalnych. Dodatkowo ważna jest bieżąca wymiana informacji z osobami, które danego dnia również przemierzyły zaplanowaną trasę i m.in. sprawdziły stabilność pokrywy. Każda wyprawa musi być poprzedzona gruntowną analizą wielu elementów, w tym pogody, opadów, warstw śniegowych. Ponadto organizator współpracuje z lokalną jednostką ochotniczą, która ma charakter wojskowo-cywilny i skupia osoby posiadające odpowiednie przeszkolenie ratownicze.
Eksploruj!