Wiskoza? Bawełna? Jaki materiał jest najlepszy? Co nosić latem, a co zimą?
Podczas upalnego lata zauważasz, że nie we wszystkich ubraniach czujesz się komfortowo, bo sprawiają wrażenie, jakby dodatkowo grzały i nie odprowadzały wilgoci? Może zimą ciągle marzniesz mimo grubego swetra lub kilku warstw nałożonych na siebie? To, czy czujesz się dobrze w swoich ubraniach zależy przede wszystkim od rodzaju materiału, z jakiego są one zrobione. Sprawdź, jak wybrać najlepszy materiał na lato i zimę.
W ARTYKULE ZNAJDZIESZ M.IN.:
Rozróżnienie materiałów pod względem sposobu ich produkcji oraz cechy charakterystyczne:
tkanin;
dzianin;
materiałów naturalnych;
materiałów sztucznych;
materiałów syntetycznych.
Ponadto opisane zostaną najpopularniejsze rodzaje materiałów, wykorzystywanych do szycia ubrań:
wiskoza;
bawełna;
jedwab;
lyocell (tencel);
modal;
len;
wełna;
kaszmir;
poliester.
Podpowiemy również, jakie materiały warto wybierać na lato, a jakie na zimę.
DZIANINA CZY TKANINA? CZYM RÓŻNIĄ SIĘ MATERIAŁY NA UBRANIA?
Zacznijmy od podstawowego podziału materiałów pod względem sposobu wyprodukowania. Wyróżnić można te, które są tkane, a więc tkaniny. Rozpoznasz je po tym, że nie są elastyczne, zachowują swój kształt. Taką formę uzyskuje się za sprawą poprowadzenia nitek włókna prostopadle do siebie (tkanie na krzyż). Odzież uszyta z tkanin jest zazwyczaj bardziej elegancka, bo zachowuje swój krój, nie dopasowując się tak do ciała i jego ruchów, jak dzianina. Z tkaniny będą wykonane koszule damskie i męskie, sukienki, spodnie, garnitury, żakiety.
Innym typem materiału jest dzianina, którą produkuje się przez dzianie: nitki tworzą rzędy prostopadłych oczek. Dzięki temu jest elastyczna, rozciągliwa i może lepiej dopasowywać się do ciała i jego ruchów. Szyje się z niej zazwyczaj odzież sportową, bieliznę termiczną, swetry, czapki, rękawiczki.
Zarówno tkaniny jak i dzianiny występują w wersjach cieńszych i bardziej przewiewnych na lato, jak i grubszych na chłodniejsze dni. Zazwyczaj jednak zimą dominują przyjemne dzianiny swetrowe, dresówki o wyższej gramaturze (rozróżnić można nieco cieńszą dresówkę pętelkową z charakterystycznymi oczkami po wewnętrznej stronie, oraz dresówkę drapaną z charakterystycznym ogrzewającym meszkiem).
MATERIAŁY NATURALNE CZY SYNTETYCZNE – CZYM SIĘ RÓŻNIĄ I KTÓRE WYBRAĆ NA LATO I ZIMĘ?
Tkaniny i dzianiny można podzielić również pod względem rodzaju włókien, z jakich zostały wytworzone. Wyróżniamy:
MATERIAŁY NATURALNE (Z WŁÓKIEN NATURALNYCH)
Zostały pozyskane z materiałów roślinnych, jak np. bawełna czy len, oraz zwierzęcych, jak np. jedwab, wełna owcza, alpaka, kaszmir lub moher.
MATERIAŁY SZTUCZNE
Wykonuje się je z włókien, które występują w przyrodzie, np. wiskoza lub lyocell z celulozy, tkaniny i dzianiny bambusowe.
Materiały naturalne i sztuczne, a więc pozyskane z włókien, które pozyskano od roślin czy zwierząt są doceniane za swoje zdolności termoizolacyjne, higroskopijność (sprawia, że podczas upałów lub ruchu nie pocisz się i nie czujesz dyskomfortu związanego z nadmiarem wilgoci, która nie została odparowana lub wchłonięta w strukturę materiału). Wiele z nich wybieranych jest również ze względów ekologicznych.
MATERIAŁY SYNTETYCZNE
Wyprodukowane z syntetycznych włókien, które nie zostały pozyskane z natury. Najpopularniejsze to poliester, poliamid i akryl, ale też często dodawany do innych materiałów elastan (inaczej Spandel lub lycra). Przydatne do wzmacniania odzieży technicznej, funkcyjnej oraz przy konstrukcji bielizny termicznej. Włókna syntetyczne stanowią często domieszkę do naturalnych lub sztucznych, która poprawić ma trwałość oraz utrzymać formę ubrania bez odkształceń.
WISKOZA, BAWEŁNA, A MOŻE JEDWAB CZY WEŁNA? CECHY MATERIAŁÓW
Na rynku jest tak wiele rodzajów tkanin i dzianin, że czasem trudno się w nich orientować. Podpowiadamy, czym różnią się poszczególne materiały.
WISKOZA – IDEALNA NA LATO LUB JAKO DODATEK DO UBRAŃ NA ZIMĘ
Wiskoza jest najpopularniejszym materiałem sztucznym. Powstaje po obróbce celulozy pozyskiwanej z oczyszczonej masy drzewnej. Takie włókna powstają po znacznej obróbce chemicznej (z tego względu wiskoza uznawana jest za mniej ekologiczną od podobnego lyocellu). Dzięki zaawansowanej technologii pozyskać można tkaniny i dzianiny wiskozowe o różnych parametrach, które często przypominają inne materiały, np. jedwab.
Wiskoza łączy w sobie zalety materiału naturalnego i syntetycznego: pozostaje lekka i przewiewna, przyjemna w dotyku, ale też trwała. Z wiskozy mogą zostać uszyte zarówno zwiewne sukienki, np. jak ta od LoveShack Fancy Bridgely, która będzie odpowiednia zarówno na letnie wesele, jak również spacer po plaży czy wakacyjnym kurorcie. Te włókna stosowane są również jako dodatek, który sprawia, że ubrania są jeszcze przyjemniejsze w noszeniu, jak np. damski top z kaszmirem Deha Hype czy sweter Deha Hype.
CECHY WISKOZY:
przewiewna, oddychająca;
dobrze odprowadza wilgoć;
nie grzeje;
nie elektryzuje się;
przyjemna w dotyku, lekka i chłodna;
łatwa w pielęgnacji (ale należy prać w niskich temperaturach);
tkanina wiskozowa jest podatna na zagniecenia, ale łatwa do uprasowania;
dzianina jest lejąca, ładnie układa się na sylwetce i nie gniecie się;
idealna dla alergików;
włókna wiskozowe często miesza się z innymi, aby nadać im przyjemniejszej struktury i zmiękczyć.
BAWEŁNA – ŚWIETNA LATEM, CHOĆ KONTROWERSYJNA
Bawełna to materiał naturalny, którego włókna pozyskiwane są z rośliny o tej samej nazwie. Jest jednym z najpopularniejszych materiałów wykorzystywanych od tysiącleci. Stosowana samodzielnie lub jako domieszka, np. do wełny lub lnu. Często też mieszana z materiałami syntetycznymi, które poprawiają jej stabilność. Doceniana za swoją uniwersalność oraz przewiewność i właściwości absorpcyjne. Można z niej wyprodukować zarówno cienką dzianinę na koszulki i bluzki, grubą dresówkę nadającą się nawet na zimę, oraz tkaninę, np. na koszule.
Warto wiedzieć, że za jakość bawełny odpowiada długość użytych włókien. Spotkać więc można t-shirty, które niszczą się po jednym praniu, ale też najlepszą odzież na lata. Perfekcyjną jakość prezentują m.in. t-shirty C.P Company lub damskie koszulki Deha Hype Eco-Wear.
Produkcyjnie bawełna jest bardzo wydajna i niedroga. Jednak jej wytworzenie nie jest zbyt ekologiczne i pochła ogromne zasoby wody. Warto więc wybierać marki, które są transparentne i mogą pochwalić się certyfikatami, np. Deha uzyskała międzynarodowy Organic Content Standard , który weryfikuje ilość organicznych włókien z rolnictwa ekologicznego.
CECHY BAWEŁNY
występuje w różnych odmianach, np. aksamitu, jeansu, batystu, atłasu, drelichu, sztruksu, cotele, organdyny i innych;
bardzo wytrzymała i trwała, odporna na rozciąganie (jakość zależy od rodzaju i długości włókien);
przewiewna;
dobrze wchłania wilgoć;
stosowana jako domieszka poprawiająca wytrzymałość;
bardzo łatwa w pielęgnacji;
dzianina bawełniana bez domieszek elastanu czy poliestru może lekko się wypychać, ale po praniu wraca do poprzedniej formy;
JEDWAB – DAJE ULGĘ W UPALNE DNI
Jedwab to niezwykle luksusowe włókno, które wymaga trudnego procesu produkcyjnego. Jest naturalne, pochodzenia zwierzęcego: pozyskuje się je z kokonów jedwabnika dębowego lub morwowego. Doceniany ze względu na piękny połysk, lekkość, komfort noszenia, miękkość.
Chłodzi latem (należy uważać przy ostrym słońcu, ponieważ jego promienie mogą mu szkodzić), ale ze względu na właściwości termoizolacyjne, jest też odpowiedni na chłody. Swetry, łączące zalety jedwabiu i bawełny szyje m.in. marka Falke. Zazwyczaj jednak tworzy się z niego ubrania na lato, np. sukienki Camilla o efektownych krojach i wzorach.
CECHY JEDWABIU:
lekki, przewiewny;
miękki, przyjemny w dotyku;
ma właściwości termoizolacyjne;
trudny w pielęgnacji, delikatny, wrażliwy na zachlapania;
Pozyskiwanie jedwabiu jest drogie i pracochłonne, dlatego, by uzyskać podobny efekt, zaczęto szukać alternatyw. Jedną z nich jest lyocell, nazywany też tencelem lub sztucznym jedwabiem. Podobnie jak wiskoza jest produkowany z celulozy (w tym wypadku drzewa eukaliptusowego, które rośnie szybko i nie wymaga tak dużej ilości wody, jak inne gatunki). Uznawany jest za bardziej ekologiczny od wiskozy czy bawełny. Może służyć do produkcji tekstyliów domowych, jeansów, bielizny oraz odzieży, np. t-shirtów takich jak ten od On Running Active-T Breathe czy przewiewnych sukienek na lato. Będzie również dobry do uszycia bluz sportowych.
CECHY LYOCELLU:
miękki, przyjemny w dotyku;
oddychający;
dobrze chłonący wilgoć;
trwały, odporny na uszkodzenia;
nie gniecie się;
łatwy w pielęgnacji;
może zyskiwać cechy innych materiałów, np. jeansu, jedwabiu, a nawet skóry.
MODAL – TRWAŁY I PRZEWIEWNY NA LATO
Inną odmianą włókien celulozowych podobnych do wiskozy, ale poddanych dodatkowemu rozciąganiu, jest modal o charakterystycznym połysku i niezwykłych właściwościach pochłaniania wilgoci. Jest przewiewny, bardzo komfortowy w noszeniu nawet podczas upałów. Ponadto charakteryzuje się bardzo dużą trwałością.
CECHY MODALU:
cieńszy od wiskozy;
o atrakcyjnym połysku;
bardziej chłonny od bawełny;
lekki, przewiewny;
niezwykle trwały.
LEN – CORAZ POPULARNIEJSZY NA LATO
Len produkowany jest z włókien rośliny o tej samej nazwie. Często dodaje się do nich bawełnę, wełnę lub poliester dla wzmocnienia struktury materiału i zmniejszenia podatności na gniecenie. Jest doceniany przede wszystkim ze względu na niezwykłą przewiewność, ale też właściwości antyalergiczne i antybakteryjne, które sprawdzą się zwłaszcza w sezonie letnim. Wykorzystywany już od czasów neolitu. Dziś szyje się z niego najwyższej jakości letnie koszule, sukienki, bluzki, ale też spodnie, koszulki, a nawet swetry.
Jednym z najbardziej uniwersalnych materiałów jest wełna pozyskiwana z okrywy włosowej zwierząt (zazwyczaj owiec, ale też sierści kóz, lam, wielbłądów, królików). Jej charakterystyczne cechy, kombinacji których trudno szukać w innych materiałach, sprawiają, że bardzo dobrze grzeje zimą, ale sprawdza się także wiosną i latem lub podczas uprawiania sportu.
Zawiera naturalną lanolinę, która sprawia, że jest ona wodoodporna, ponadto wykazuje działanie bakteriobójcze. Jej miękkość, grubość i faktura zależy od tego, z jakich zwierząt została pozyskana oraz w jaki sposób wyprodukowana. Najdelikatniejsza dla skóry będzie wełna merino oraz kaszmir, alpaka, moher i angora.
Szczególnie docenianym rodzajem wełny jest kaszmir pochodzący od kóz kaszmirskich. Jego włókna są bardzo miękkie, delikatne dla skóry, cienkie oraz puszyste. Uznawany jest za materiał luksusowy, ponieważ jego produkcja wymaga czasu (polega na wyczesywaniu zwierząt i oddzielaniu struktur każdego włosa).
CECHY WEŁNY:
ma właściwości termoizolacyjne;
dobrze odprowadza wilgoć;
pochłania promieniowanie słoneczne UV;
niewłaściwie pielęgnowana może się filcować i kurczyć;
jest wodoodporna (zawiera naturalną lanolinę);
ma właściwości bakteriobójcze.
Poliester – choć sztuczny, ale ma swoje zalety
Poliester to jeden z najpopularniejszych materiałów syntetycznych, który składa się z polimerów. Podczas produkcji uzyskuje się płatki, które następnie topi się i wytwarza włókna. Materiał ten często stosowany jest w odzieży funkcyjnej, ponieważ jest niezwykle odporny, nie chłonie wody, nie ulega zagnieceniom. Sprawdza się do szycia kurtek przeciwdeszczowych i zimowych, ponieważ nie jest przewiewny i chroni przed wiatrem oraz zimnem. Jako dodatek do innych materiałów poprawia ich strukturę i wytrzymałość. Najlepiej sprawdza się w odzieży sportowej.
Podczas wyboru odzieży na skrajne temperatury, jakie panują latem i zimą, warto przyjrzeć się więc ich cechom oraz sposobom produkcji. Najbardziej uniwersalne będą te naturalne, ponieważ charakteryzują się dobrą oddychalnością oraz wchłaniają wodę, co potrzebne jest zarówno do komfortowego noszenia ubrań podczas upałów, jak również przy pierwszych warstwach stroju sportowego na zimę.
Kiedy szukamy ulgi i chłodu, najlepiej sprawdzi się bawełna, len, jedwab, ale też wiskoza i odmiany włókien celulozowych. Wiosną i jesienią komfort zapewnią cieńsze ubrania z wełny, np. merino i kaszmiru. Zima to sezon, w którym królować powinna wełna i wszelkie jej odmiany. Nie zapominajmy jednak o pierwszej warstwie, która może być wykonana z przewiewnej bawełny lub dzianiny wiskozowej, jedwabnej czy z domieszką lnu. Podczas uprawiania sportu, np. na nartach lub pieszych wędrówkach, sprawdzi się odzież techniczna z włókien poliestrowych.
